Kofenin faydalari

Türk Qəhvəsinin Faydaları

Ölkəmizdə əkin sahələrində yetişməsə də, xüsusi bişirmə üsulu ilə coğrafiyamızdan bütün dünyaya yayılan Türk qəhvəsi, ləzzəti ilə yanaşı sağlamlığa olan faydaları ilə də olduqca populyar bir qida növüdür. Bişirmə texnikasına görə heç bir süzmə və ya filtrləmə prosesinə məruz qalmayan Türk qəhvəsi, digər növlərinə nisbətən kofenin faydalarından daha çox miqdarda yararlanmağınıza kömək edir.

Filtr qəhvə içildikdə kofenin bir hissəsi filtirdən keçə bilmədiyi üçün faydaları baxımından bir addım geridə qalır. Həll olunan kofe növləri də bir növ fabrikləşmə proseslərinə daxil olduğundan, ən sağlam və təbii kofe növlərindən birinin Türk qəhvəsi olduğunu demək mümkündür. Gündə 1-2 fincan istehlakı, heç bir narahatlığı olmayan və dərman istifadə etməyən insanlar üçün olduqca faydalıdır.

Sadə Kofenin Faydaları

• Enerjili bir yaşama töhfə verir.
• Metabolizmi sürətləndirir.
• Zəruri qida maddələrini almağınıza kömək edir.
• Diabet riskini aradan qaldırır.
• Depressiyaya qarşı təsirlidir.
• Xərçəng riskinə qarşı qoruma vəzifəsi görür.
• Ürək sağlamlığını gücləndirir.

Limonlu Kofenin Faydaları

Tərkibindəki limon və dolayısı ilə C vitamini sayəsində limonlu kofe;

• Baş ağrınızı aradan qaldırmağa kömək edir.
• Dəri problemlərinə yaxşı gəlir.
• Mədə sağlamlığınızı gücləndirir.
• Enerjinizi yeniləyir və gümrah qalmanızı təmin edir.

Südlü Kofenin Faydaları

• Şirin istəyini aradan qaldırır.
• Toxluq hissi verir.
• Çox az kalori ehtiva edir.
• Arıqlamağa kömək edir.

Yaşıl Kofenin Faydaları

• Kilo verməyə kömək edir.
• Yaşlanma əleyhinə xüsusiyyətlərə malikdir.
• Qandakı təzyiqi tarazlamağa kömək edir.

Darçınlı Kofenin Faydaları

• Bağırsaqları böyük ölçüdə işlədir.
• Metabolizmi sürətləndirir.
• Kilo verməyə kömək edir.
• Miqren ağrılarını azaltmada olduqca təsirlidir.
• Toxluq hissi təmin edir.
• Şəkər xəstəliyini önləməyə kömək edir.
• Zihni rahatladır.

Kofenin Dəriyə Faydaları

• Təbii pilinq xüsusiyyətləri ilə dərini canlandırmağa kömək edir.
• Təbii tonik xüsusiyyətləri ilə dərinizi təzələməyə kömək edir.
• Kofe çöküntüsü göz altına tətbiq edildikdə qaralmaları aradan qaldırır.
• Dərini ölü dərilərdən və qara nöqtələrdən təmizləyir.
• Dərini daha da sıxlaşdıraraq sağlam görünüş təmin edir.
• Sellülitli bölgələrə tətbiq edildikdə sellülitlərlə mübarizə aparır.
• Quru qalan dəri bölgələrini nəmləndirməyə kömək edir.

Kofenin Zərərləri

Kofe əksər hallarda sağlam və faydalı bir qida olsa da, bəzi narahatlıqları olan və ya dərman istifadə edən fərdlər üçün istehlakı, sağlam insanlar üçün isə həddindən artıq istehlakı bəzi mənfi vəziyyətlərə yol aça bilər. Xüsusilə hipertansiyon, aritmiya (ürək ritmi pozğunluğu), taxikardiya və digər ürək narahatlıqları olan fərdlərdə kofe istehlakı ürək döyüntüsünə səbəb ola bilər. Bu mənfilik heç bir ürək xəstəliyi olmayan insanlarda da həddindən artıq kofe istehlakı nəticəsində meydana gələ bilər. Hipertansiyonu olan insanlarda isə kofe istehlakı, qan təzyiqinin artmasına səbəb ola bilər.

Bütün qidalarda olduğu kimi kofenin istehlakı da ölçülü olmalıdır. Gündə 3 fincandan çox kofe istehlakının doğurganlığa mənfi təsir edə bildiyini, 5 fincandan çox kofe istehlakının da sümük əriməsinə səbəb olduğunu göstərən elmi araşdırmalar var. Yenə də çox kofenin zərərləri yuxu problemləri, gərgin və ya əsəbi olma və həssaslıq kimi mənfiliklər şəklində sıralana bilər.

Qanazlığı problemi olan fərdlərdə həddindən artıq kofe istehlakı qidalardakı dəmirin absorbsiyasını azaltdığından qanazlığını şiddətləndirə bilər. Bu şəxslərin kofe istehlakı barədə həkimlərinə müraciət etmələri, istehlak etdikləri zamanlarda isə bir fincanla məhdudlaşdıraraq yeməklərdən 45 dəqiqə əvvəl və sonrakı vaxta təsadüf etməməsinə diqqət etmələri tövsiyə edilir.

Türk qəhvəsinin zərərləri arasında təqdim olunan şəkərlərin davamlı istehlakı nəticəsində yaranan şəkər xəstəliyi sayıla bilər. Bunlara əlavə olaraq, kofenin sadə və ya yalnız süd əlavə edilərək istehlak edilməsi tövsiyə olunur. Şərbətli və ya hazır süd tozu ehtiva edən (nescafe kimi) kofelərdə yağ və şəkər tərkibi çox yüksək olduğundan bu şəkildə istehlakı faydadan çox zərərə səbəb olacaqdır. Eyni zamanda diüretik xüsusiyyətə malik olan kofe, sidik ifrazını artırır. Bu təsirinə görə də kifayət qədər su içməyən fərdlərdə maye itkisinə (dehidrasiya), böyrək və ürək xəstəlikləri olan fərdlərdə isə elektrolit balanssızlığına səbəb ola bilər.

Əgər siz də sağlamlığınıza və qidalanmanıza əhəmiyyət verirsinizsə, qidalanma rejiminizi kofe əlavə edərək sağlamlığınızı gücləndirə və xəstəliklərdən qoruna bilərsiniz. Hər hansı bir sağlamlıq probleminiz yoxdursa, gündə 1 və ya 2 fincan filtr və ya Türk qəhvəsi içə bilərsiniz. Lakin hər hansı bir sağlamlıq probleminiz varsa və ya hər hansı bir səbəbdən dərman qəbul edirsinizsə, sizin üçün zərərli ola biləcəyini mütləq unutmamalı və kofe içməyə başlamazdan əvvəl mütləq həkiminizə müraciət etməlisiniz.

Kofedə Bulunan Vitamin və Minerallar

Bir fincan kofenin böyük bir hissəsini təşkil edən vitamin və mineralları aşağıdakı kimi sıralaya bilərik:

• B2 vitamini (Riboflavin): Gündəlik miqdarın %11-i.
• B5 vitamini (Pantotenik turşu): Gündəlik miqdarın %6-sı.
• Kalium: Gündəlik miqdarın %3-ü.
• Maqnezium: Gündəlik miqdarın %2-si.
• B3 vitamini (Niasin): Gündəlik miqdarın %2-si.
• Mis: Gündəlik miqdarın %1-i.

Kofenin Qida Dəyərləri

1 fincan qədər kofe (20 qr) orta hesabla 68 kalori ehtiva edir. Bunun içərisində isə 3 qr protein, 13 qr karbohidrat və 0.02 qr yağ yer alır. (Bütün dəyərlər təxmini dəyərlərdir və kofeyə əlavə olunan digər qida maddələrinə görə arta bilər.)

Kofe FAQ

Kofe Nə Vaxt İçilməlidir?

Beynimizin bizi oyandırmaq üçün inkişaf etdirdiyi sistemdə günün müəyyən saatlarında kortizol hormonunun səviyyəsi artır. Kortizol (stres hormonu) istehsalının ən yüksək səviyyəyə çatdığı saatlarda, səhər yeməyindən sonra;

• 08.00-09.00
• 12.00-13.00
• 17.30-18.30xaricindəki saatlarda kofe istehlakı tövsiyə edilir.

Hansı Xəstələr Kofe İçməməlidir?

• Reflü xəstələrinin,
• Xora xəstələrinin,
• Qastrit kimi həzm sistemi problemləri olanların,
• Kəskin və ya xroniki ishali olanların,
• Hipertansiyon xəstələrinin,
• Yüksək xolesterolu olan xəstələrin,
• Qan kalium səviyyəsi yüksək olan şəxslərin,
• Qaraciyər və ya böyrək problemləri yaşayan xəstələrin,
• Hamiləlik və əmdirmə dövründəki anaların kofe istehlakı riskli və məsləhət deyil.

Kofe İçmək B12 Əskikliyi Yaradırmı?

Çoxlu kofe istehlakı B12 əskikliyinə səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə də insanlarda halsızlıq hissi yarana bilər. Kofenin bol miqdarda kofein ehtiva etməsi istehlakında stres hormonlarını tetikler. Yalnız B12 əskikliyi deyil, həddindən artıq kofe istehlakına bağlı olaraq stres hormonlarının tetiklənməsi də insanlarda halsızlığa səbəb ola bilər.

Kofe İçmək Kökəldirmi?

Bir çox mütəxəssisə görə kofe təkbaşına əsla kökəltməz. Lakin kofenin içinə əlavə edilən şəkər əsaslı maddələr (şərbət və s.) kökəldə bilər. Əsas kökəldən amil insanın yandırdığından daha çox kalorinin xaricdən alınmasıdır. Bu səbəbdən kofe istehlak edərkən bu vəziyyət mütləq nəzərə alınmalıdır.

Filtr Kofenin Faydaları 

Filtr kofe, üyüdülmüş kofe dənələrinin isti su ilə dəmlənib süzülməsi ilə əldə edilən yüngül və şəffaf bir kofe növüdür. Tərkibindəki kofein və antioksidantlar enerji səviyyələrini artırır, beyin sağlamlığını dəstəkləyir və tip 2 diabet riskini azaldır. Həmçinin, çəki idarəçiliyinə kömək edir və depressiya riskini azaldaraq ümumi sağlamlığı dəstəkləyir.

Lakin həddindən artıq istehlakı, ürək döyüntüsü, mədə problemləri və yuxu rejimində pozulmalara səbəb ola bilər. Gündəlik 2-3 fincan filtr kofe istehlakı sağlam fərdlər üçün idealdır. Kağız filtr ilə hazırlanan kofe daha sağlam hesab edilir, çünki kofe yağlarını süzərək xolesterol artımının qarşısını alır.

Təbii olaraq, kofenin faydaları haqqında məlumatı Azərbaycan dilinə tərcümə edərək təqdim edirəm:

Kofenin Faydaları Nələrdir?

Xəstəliklərə yoluxma riskini azaltmaq üçün sağlam və balanslı qidalanma tərzi olduqca vacibdir. Bütün qida qruplarını ehtiva edən balanslı bir pəhrizlə yanaşı, antioksidantlar və bioloji aktiv komponentlər baxımından zəngin bəzi qidaların əlavə edilməsi sağlamlıq üçün əhəmiyyətli üstünlüklər təqdim edə bilər. Bu qidalardan biri də kofe olaraq bilinir. Uzun illərdir sağlamlıq üzərindəki müsbət təsirləri məlum olan kofe, sağlam fərdlər üçün müntəzəm olaraq istehlak edilməsi lazım olan dəyərli bir qida maddəsidir.

Kofe Faydaları Haqqında

Kofe, tərkibindəki faydalı komponentlər sayəsində həm ruhi, həm də koqnitiv funksiyaları yaxşılaşdırır və müxtəlif xəstəliklərə qarşı qoruma təmin edir. Zihni açıcı, oyanıqlığı və enerji səviyyəsini artırıcı təsirləri ilə tanınan kofenin faydaları bunlarla məhdudlaşmır. Kofe, elmi araşdırmaların tez-tez diqqət mərkəzində olan qidalar arasında yer alır, həm Azərbaycanda, həm də dünya miqyasında populyar bir içki olaraq istehlak edilir və eyni zamanda dəri baxım məhsullarında da istifadə olunur.

Enerji Səviyyəsini Artırır və Zəkanı Gücləndirir Kofedə olan kofein, istehlak edildikdən sonra sürətlə qana qarışır və beyinə çatır. Burada, yuxu hissinə səbəb olan adenozin adlı neyrotransmitteri əngəlləyərək oyanıqlığı artırır və enerji səviyyəsini yüksəldir. Bu təsirlər, gündəlik yorğunluğu azaldarkən, eyni zamanda zehni aydınlığı, iş səmərəliliyini və konsentrasiyanı artırır. Kofenin beyin üzərindəki bu təsirləri, əhval-ruhiyyəni, yaddaşı, reaksiya müddətlərini və ümumi koqnitiv funksiyaları yaxşılaşdırdığına dair bir çox elmi araşdırma mövcuddur.

Yağ Yandırmanı Sürətləndirir Kofe, çəki azaltma prosesinə kömək edən dəyərli bir qidadır. Bu, xüsusilə metabolizmi sürətləndirərək yağ yandırmanı təşviq etməsindən qaynaqlanır. Kofe, bədəndəki yağların parçalanmasına kömək edir və sərbəst yağ turşularının enerji istehsalı üçün istifadə olunmasını təmin edir. Həmçinin, öz-özünə istehlak edildikdə demək olar ki, heç kalori ehtiva etmir. Bu xüsusiyyətləri sayəsində, sağlam fərdlər arıqlamaq pəhrizlərini dəstəkləmək və çəki azaltmağı sürətləndirmək üçün gündə iki fincan sadə kofe içə bilərlər.

Fiziki Performansı Artırır Kofedəki kofein, epinefrin (adrenalin) hormonu istehsalını artırır. Bu hormon, xüsusilə stres və həyəcan anlarında bədəni intensiv fiziki səyə hazırlayır. Kofe istehlakından sonra fiziki performansı artır və yağ yandırmanı sürətləndirərək məşqlər üçün lazım olan enerji səviyyəsini yüksəldir. Buna görə də, idman və fitneslə məşğul olan sağlam fərdlər üçün idman zalına getməzdən təxminən yarım saat əvvəl sadə kofe istehlak etmək faydalıdır.

Vacib Mikronutriyentlər Ehtiva Edir Kofe, yüksək qida dəyərinə sahib və müxtəlif mikro qida elementlərini ehtiva edən bir içkidir. Bir fincan kofe, riboflavin (B2 vitamini) ilə gündəlik ehtiyacın %11-ni, pantotenik turşu (B5 vitamini) ilə %6-nı, manqan və kalium ilə %3-ünü, niasin (B3 vitamini) ilə isə %2-ni qarşılaya bilər. Bu xüsusiyyətləri ilə kofe, həm sağlam, həm də qidalandırıcı bir seçimdir.

Alzheimer, Parkinson və Demans Xəstəliklərinə Qarşı Qoruyur Dünya miqyasında 65 yaş və yuxarı fərdlər arasında yayılmış Alzheimer, Parkinson və demans kimi neyrodegenerativ xəstəliklər üçün bilinən dəqiq bir müalicə yoxdur. Bu xəstəliklərlə mübarizədə sağlam qidalanma və bəzi qidaların müntəzəm istehlakı böyük əhəmiyyət kəsb edir. Xüsusilə kofe, neyrodegenerativ xəstəliklərin qarşısının alınmasında təsirli olduğu bilinir. Müntəzəm kofe istehlakı ilə Alzheimer xəstəliyinin görülmə riskinin %65, Parkinson xəstəliyinin riskinin isə %30-60 nisbətində azaldıla biləcəyini göstərən elmi araşdırmalar mövcuddur.

Xərçəngə və Ürək-Damar Xəstəliklərinə Qarşı Qoruma Təmin Edir Kofe, antioksidantlar baxımından olduqca zəngin bir qidadır. Yüksək antioksidant tərkibi səbəbindən müntəzəm kofe istehlakı, qaraciyər və kolorektal xərçəng kimi müxtəlif xərçəng növlərinə tutulma riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Bu mövzuda aparılan elmi araşdırmalar, kofenin hüceyrə quruluşunu qoruyaraq anormal hüceyrə çoxalmasının qarşısını aldığını və diabet ilə ürək-damar xəstəlikləri kimi vəziyyətlərdən qorunmada və ömrü uzatmada təsirli olduğunu göstərir.