Testosteron nedir – Testosteronu artıran şeyler

Testosteron nədir? Necə Artırmaq olar?

Testosteron kişilərdə testislər və qadınlarda yumurtalıqlar tərəfindən istehsal olunan bir hormondur. Kişilərdə daha çox rast gəlinir. Testosteron kişi reproduktiv sisteminin inkişafında, əzələ və sümük kütləsinin artmasında, bədən tüklərinin və saçlarının əmələ gəlməsində vacibdir. Testosteron həm kişilərdə, həm də qadınlarda sümük metabolizmi, əhval-ruhiyyə və enerji səviyyəsi kimi sahələrdə də mühüm rol oynayır. Testosteron mübadiləsində pozğunluqlar insana həm fiziki, həm də zehni olaraq təsir edir.

Testosteron nədir?

Testosteron nə deməkdir? Tez-tez ağla gələn sualdır. Testosteron kişilərdə testislər və daha az dərəcədə qadınlarda yumurtalıqlar və hər iki cinsdə böyrəküstü vəzilər tərəfindən istehsal olunan steroid hormondur. Bu cinsi hormon kimi tanınır. Testosteron, hipofiz vəzindən luteinizing hormona (LH) cavab olaraq testislərdəki Leydig hüceyrələri tərəfindən xolesteroldan sintez olunur. Qan dövranına daxil olduqdan sonra testosteron kişi cinsi inkişafında həlledici rol oynayır, bədən tüklərinin və əzələ kütləsinin böyüməsini, həmçinin ilkin və ikincil cinsi orqanların inkişafını stimullaşdırır. Səsi daha qalın edir. Qadınlarda testosteron yumurtalıqların və digər reproduktiv toxumaların böyüməsində və inkişafında rol oynayır. Testosteron istehsalı hər iki cinsdə yaşla azalır və kişilərdə aşağı testosteron kimi tanınan şeyə səbəb olur. Aşağı testosteron səviyyələri cinsi həvəsin azalması, erektil disfunksiya, yorğunluq və depressiya kimi simptomlara səbəb ola bilər.

Testosteron normal səviyyəsi nədir? Necə ölçmək olar?

Kişilərdə və qadınlarda testosteronun normal səviyyəsi yaşa və cinsə görə dəyişir. Yetkin bir kişidə testosteron səviyyəsi normal olaraq desilitr başına 300-1000 nanoqram arasında dəyişir. Nəticələr laboratoriyanın istifadə etdiyi texnika və avadanlıqdan asılı olaraq dəyişə bilər. Yetkin bir qadında testosteron səviyyəsi 15-70 ng/dl arasındadır. Qadınlarda testosteron səviyyəsi menstrual dövrü ərzində dəyişir. Qadınlar təbii olaraq kişilərdən daha az testosteron istehsal edirlər.

Testosteronu necə artırmaq olar? Testosteronu artıran şeyler

Aşağı Testosteron nədir?

Kişi və qadın orqanizmi kifayət qədər testosteron istehsal etmədikdə, testosteron düşür. Kişilərdə bu vəziyyət hər yaşda, xüsusən də yaşlı kişilərdə müşahidə oluna bilər. Testosteron səviyyəsi adətən kişi 30 yaşına çatdıqda düşməyə başlayır. Kişi 50 yaşına çatdıqda, onun testosteron səviyyəsi otuz faizə qədər azala bilər. Bu azalma səbəbiylə bədənin metabolik və endokrin sistemlərinə mənfi təsir göstərir. Testosteron səviyyəsi azaldıqda əzələ itkisi, sümük sıxlığının azalması, cinsi performansın azalması və saç tökülməsi müşahidə edilə bilər.

Aşağı testosteronun əsas səbəblərini tapmaq üçün həkiminiz aşağıdakıları edə bilər:

• Serum ümumi testosteron səviyyəsi
• LH (luteinləşdirici hormon)
• FSH
• prolaktin
• tam qan sayımı
• hipofiz MRT
• aclıq qan şəkəri və insulin
• sümük sıxlığının ölçülməsi
• Xromosom analizi tələb oluna bilər.

Kişilərdə aşağı testosteronun əlamətləri hansılardır?

Testosteron kişilərdə böyük əhəmiyyət kəsb edən bir hormondur. Onun çatışmazlığı çox ciddi simptomlara səbəb ola bilər. Bunlar aşağıdakılardır:

• Cinsi həvəsin azalması
• sərtləşmə problemi
• depressiya
• yorğunluq
• əzələ kütləsinin azalması
• bədən yağ kütləsinin artması
• sümük kütləsinin azalması
• qıcıqlanma
• yuxu pozğunluqları

saç və tük tökülməsi
Bütün kişilər eyni simptomları göstərmir. Semptomlar yüngüldən şiddətə qədər dəyişə bilər.

Qadınların bədənlərində kişilərə nisbətən daha az testosteron var və ümumi sağlamlığı qorumaq üçün vacibdir. Qadınlarda da aşağı testosteron səviyyəsi müxtəlif simptomlara səbəb ola bilər. Bu simptomlar bunlardır:

• Yorğunluq
• əzələ zəifliyi
• kökəlmək
• menstruasiya pozuntuları
• cinsi istəyin azalması
• depressiya və narahatlıq
• saç tökülməsi
• menopauza bənzər isti flaşlar
• konsentrasiyada çətinlik
• sümük sıxlığının azalması

Qadınlarda simptomlar insandan insana dəyişə bilər. Bu simptomlardan hər hansı biri davam edərsə, əsas tibbi vəziyyəti müəyyən etmək üçün bir mütəxəssisə müraciət etmək lazım ola bilər.

Testosteronun aşağı düşməsinə səbəb olan tibbi şərtlər hansılardır?

Həm kişilərdə, həm də qadınlarda testosteronun aşağı düşməsinə səbəb ola biləcək bir neçə xəstəlik və şərtlər var. Ən çox rast gəlinən hipoqonadizmdir, burada testislər və yumurtalıqlardakı problemlər səbəbindən orqanizm kifayət qədər testosteron istehsal etmir. Kişilərdə görülən digər səbəblər arasında hipofiz vəzi pozğunluqları, HİV/AİDS kimi sistem xəstəlikləri və obstruktiv yuxu apnesi daxildir. KOAH, böyrək xəstəlikləri və qaraciyər xəstəlikləri bədəndəki testosteron səviyyəsini azalda bilər. Kimyaterapiya və radioterapiyadan sonra testosteron istehsal edən orqanların zədələnməsi nəticəsində hormon səviyyəsi azala bilər. Testosteron çatışmazlığı bəzi otoimmün xəstəliklər nəticəsində inkişaf edə bilər.