Migren nədir? Migren əlamətləri hansılardır?

Miqren baş ağrısı haqqında

Baş ağrısı əhalinin 90%-də rast gəlinən ümumi şikayətdir. Beynəlxalq Baş Ağrısı Cəmiyyəti tərəfindən baş ağrıları 14 əsas qrupda təsnif edilir. Baş ağrısı ilə birbaşa baş verən və başqa bir xəstəliklə əlaqəli olmayan baş ağrıları; əsas (birincil) baş ağrılarıdır və bütün baş ağrısı şikayətlərinin 90%-ni təşkil edir. Əhalinin 10%-də qalan ikinci dərəcəli baş ağrıları, səbəbi məlum olan fərqli bir xəstəlik nəticəsində yaranan baş ağrılarıdır.

Birincil baş ağrıları arasında yer alan miqren, hər yaşda rastlana  bilən, davamlı və ya təkrarlanan baş ağrısı növüdür. Hər 20 kişidən birində, hər 5 qadından birində görülə bilən miqren insanların iş gücünü məhdudlaşdıran xəstəliklər siyahısında ikinci yerdədir. Migren uşaqlıqda başlasa da, adətən yeniyetməlik dövründə başlayır. Xəstələrin 80% -dən çoxunda hücumlar 30 yaşından əvvəl baş verir. 35-39 yaşdan etibarən miqren hallarında azalma müşahidə olunur. Migren postmenopozal qadınlarda da daha az baş verir.

Miqren nədir?

Miqren xəstənin həyatında uzun illər mövcud olan, bir neçə saatdan bir neçə həftəyə qədər davam edə bilən ağrı tutmaları olan, çoxlu müşayiət edən simptomları olan, hücumlar arasında baş ağrısı şikayəti olmayan bir klinik sindromdur.  Migren xəstələrinin hücumları zamanı həyat keyfiyyəti ümumi sağlam əhali ilə müqayisədə aşağı olur.

Migren əlamətləri hansılardır?

Migren hücumlarının 10%-ni təşkil edən auralı miqren, ziq-zaq xətləri, bulanıq görmə, işıq yanıb-sönməsi və ya skotoma kimi tanınan baxış sahəsində boşluqların olması kimi müvəqqəti duyğu simptomları ilə özünü göstərir.

Başgicəllənmə, uyuşma, karıncalanma, qollarda və ayaqlarda zəiflik, hissiyyat itkisi və sözlərin bir-birinə qarışması kimi digər simptomlarla da görülə bilər. Auranın olması hücumun şiddətinin göstəricisi deyil. Aurasız miqren hücumları auralı miqren atakları qədər şiddətli ola bilər və ya daha şiddətli ola bilər.

Migrenin növləri hansılardır?

Migren növləri əsasən auranın varlığına və hücumun müddətinə görə müxtəlif alt tiplərə bölünür:

Aurasız Migren

Bu miqren növü 4-72 saat ərzində təkrarlanan baş ağrısı hücumları ilə xarakterizə edilən miqrenin bir alt növüdür. Bu tip miqren adətən bir tərəfdən lokallaşdırılır və ağrı səviyyəsi orta dərəcədən şiddətə qədər dəyişə bilər. Aurasız miqren baş ağrıları fiziki fəaliyyətlə baş verə bilər və tez-tez işığa və səsə qarşı həssaslığı ehtiva edir.

Aura ilə miqren

Auralı miqren, müddəti dəqiqələrlə ifadə edilən, vizual, duyğu, şifahi, hərəkət funksiyası və beyin sapı aura simptomları ilə müşayiət olunan miqren baş ağrısı növüdür.

Xroniki Migren

Xroniki miqren, 3 ay ərzində 1 ayda ən az 15 gün davam edən və eyni vaxtda ayda ən az 8 gün digər miqrenlə əlaqəli simptomlarla müşayiət olunan miqren baş ağrısı olaraq təyin olunur.

Əgər miqren üçün kriteriyalar tam yerinə yetirilmirsə, lakin simptomlar miqren baş ağrılarına bənzəyirsə və ağrı digər baş ağrısı növləri ilə əlaqələndirilə bilmirsə, mümkün miqren qeyd edilə bilər.

Migrenə nə səbəb olur?

Migrenin əsas səbəbləri aydınlaşdırılsa da, onun səbəbləri hələ də tam başa düşülməyib. Migrenin genetik, mərkəzi, damar və neyronal səbəbləri var və biokimyəvi və fizioloji risk faktorları da miqrenə meyl yaradır. Tətikləyici amillər miqrenin meydana gəlməsini asanlaşdırır. Migrenin genetik ötürülməsi auralı miqrendə görülərkən; Aurasız miqren genetik və ətraf mühit amillərinin birləşməsi ilə izah olunur.

Migrendə genetik faktorlar bu baş ağrısı növünün yaranmasında təsirli faktorlardan biri hesab edilir. Migrenin genetik əsasları tam açıqlanmasa da, gələcəkdə ediləcək kəşflər sayəsində miqrenin məqsədyönlü müalicəsini həyata keçirmək mümkündür.