Şizofreniya nədir? Şizofreniya əlamətləri hansılardır?

Şizofreniya nədir?

Psixiatrik xəstəliklər inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə, hər sosial-iqtisadi səviyyədə, hər irqdə və hər bir mədəni qrupda müşahidə oluna bilər. Bu xəstəliklərdən ən əhəmiyyətlisi şizofreniya hesab olunur.

Şizofreniya insanın real və qeyri-real olanı ayırmasını çətinləşdirən, normal düşüncə axınının davam etməsinə mane olan, duyğularını idarə etməsinə və normal davranmasına mane olan xəstəlikdir.

Bu səbəbdən insanın münasibətlərini pozan ciddi psixi pozğunluqdur. Dünyada 60 milyon şizofreniya xəstəsinin yaşadığı təxmin edilir. Şizofreniya halları orta əhalinin 1%-ni təşkil edir. Ancaq qan qohumları arasında şizofreniya xəstəsi olanlarda bu psixi pozğunluğun tezliyi ümumi əhali ilə müqayisədə daha yüksəkdir. Tək başına irsi faktorlar təsirli deyil. Ətraf mühit faktorlarının da şizofreniyaya əhəmiyyətli təsiri var.

Şizofreniya əlamətləri hansılardır?

Şizofreniya adətən gənc yaşda başlayır. Ən çox rast gəlinən yaş aralığı 15-40 yaş arasıdır. Başlanğıc formaları müxtəlifdir. Qohumlar tərəfindən əvvəlcə başa düşülməyə bilər və xəstəlik zamanla düzəlir. 18-25 yaş arasında daha sıx görülür. Şizofreniya məkrli və yavaş-yavaş və ya kəskin şəkildə çox qısa bir periodda başlaya bilər.

Şizofreniyanın ilk əlamətləri xəstənin yaxınlarına “nəsə düz deyil” siqnalları verir, lakin ilk anda onun nə olduğunu dəqiq müəyyən etmək çox çətindir. Bu prosesdə insan gündəlik işlərdən uzaqlaşır, qəribə və ani davranışlar göstərir, diqqəti və konsentrasiyası azalır.

Şizofreniyanın ən çox görülən erkən simptomları burada qeyd olunub.

Şizofreniya əlamətləri

1. Sosial davranışda pozğunluq

2. Şəxsi gigiyenik qayğıya laqeyd yanaşma

3. Dostlardan və sosial mühitdən uzaq olmaq

4. Həddindən artıq reaksiya vermək

5. Depressiya

6. Çox yatmaq və ya əksinə yuxusuzluq

7. Tənqidlərə dözə bilməmək

8. Unutqanlıq və həddindən artıq diqqəti yayındırma

9. Emosiyaları ifadə etməkdə çətinlik

Xəstələrdə müşahidə olunan digər şizofreniya simptomları aşağıdakılardır:

1.  Vaxtınızın çox hissəsini tək keçirmək.
2.  Düşüncələr arasında əlaqələr əhəmiyyətsizdir və söz uydurmaları görünür.
3.  Sanrılar, aldatmalar, nizamsız ekssentrikliklər meydana çıxır.
4.  Şizofreniyada koqnitiv pozğunluqlar tez-tez müşahidə edilir. Sadə səslər, mürəkkəb səslər və ya musiqi səsləri eşidilə bilər.
5.  Xəstə olduqlarını etiraf etmirlər, öz hərəkətlərini pis niyyətlə onlara aid etməklə çox vaxt özlərini başqalarının yerinə qoyurlar.

Şizofreniya simptomları haqqında

Bu simptomları olan hər bir insana şizofreniya diaqnozu qoymaq düzgün deyil. Bu simptom digər sağlamlıq problemlərindən də qaynaqlana bilər. Bu simptomlar ciddi qəbul edilməli və mütəxəssis həkim tərəfindən yoxlanılmalıdır.

Şizofreniya ömür boyu davam edən bir xəstəlik olsa da, düzgün və təsirli müalicə üsulları ilə idarə oluna bilər.

Şizofreniya yalnız xəstə bir insana təsir edən bir xəstəlik deyil. Xəstənin yaxınlarına da mənfi təsir göstərir. Düşüncələrdə, hisslərdə və davranışlarda kəskin pisləşmə ilk növbədə ailənin bütün üzvləri tərəfindən hiss olunur. Xəstəlik haqqında məlumatsızlıq və çarəsizlik bir çox problemləri də gətirir. Utanc, günahkarlıq, qorxu, çarəsizlik, gələcəklə bağlı narahatlıq və qəzəb ailələrin tez-tez yaşadığı hisslərdir.