Narsist nədir?
İçindəkilər
Narsistlər, özlərini dünyanın mərkəzi kimi görən, özünü vacib, dəyərli və başqalarından üstün hesab edən eqoist insanlardır. Bu vəziyyət həm də psixiatrik pozğunluq və şəxsiyyət pozğunluğu olaraq təyin olunur. Psixiatriyada narsisistik şəxsiyyət pozğunluğu olan narsistlər son dərəcə eqoist və özünə qapanan insanlar kimi təsvir edilir. Onlar təkəbbürlü, manipulyasiya edən və səhvlərini tanımadıqları üçün üzr istəməyi bacarmırlar. Eqoları ən böyük orqanları olan narsistlər bütün sevgilərini özlərinə yatırır və ən çox özlərini sevirlər.
Narsist nədir?
Türk dilində “özünü sevmək” mənasını verən narsist sözü şişirdilmiş özünə əhəmiyyət vermə, özünə heyranlıq, eqosentrizm və təkəbbürlə səciyyələnən fərdləri təsvir etmək üçün istifadə edilən psixiatrik bir xəstəlikdir. Narsisistik şəxsiyyət pozğunluğu yüksək özünə hörmət hissi, özünü başqalarından üstün tutmağa davamlı inamla xarakterizə olunan şəxsiyyət pozğunluğudur. Özlərini başqalarından üstün görürlər.
Onlar tez-tez empatiya olmaması, həddindən artıq özünü yüksəltmə (şişirtmə) və uğur və gücə aludə olan davranışlar da daxil olmaqla, eqoist şəxsiyyət xüsusiyyətləri ilə yanaşı özünü göstərir.
Ən fərqli xüsusiyyəti özlərini dünyalarının mərkəzi olaraq görmələri olan narsistlər, eyni zamanda, özünü mərkəzləşdirən, təkəbbürlü, eqoist, tənqidə dözməyən və günahkar saymadıqları üçün üzr istəməyi bacarmayan insanlardır. Onlar yalnız tərif və yaltaqlıqla maraqlanırlar. Onları tənqid edənləri düşmən hesab edən narsistlər insanları iki kateqoriyaya ayırırlar: özünü tərifləyənlər və tənqid edənlər.
Elbette, təqdim etdiyiniz mətnin Azərbaycan dilinə tərcüməsi aşağıdakı kimidir:
Narsistik Şəxsiyyət Pozuntusu Nə Zaman Üzə Çıxır?
Şəxsiyyət, insanın özünü və ətrafını qavrama səviyyəsi, münasibət qurma tərzi və düşüncələri ilə əlaqəlidir. Yeniyetməlik və gənclik dövründə başlayan və uzun müddət davam edən; ailə, iş və sosial mühitdə problemlərə səbəb olan davranış və uyğunlaşma pozuntularıdır. Qadınlara və kişilərə bərabər dərəcədə təsir edən bu problemin bir çox növü var. Şəxsiyyət pozuntuları, psixoloji problemlərin yaranmasına da zəmin yaradır.
Narsistik Şəxsiyyət Pozuntusu Kimlərdə Görülür?
Narsistik şəxsiyyət pozuntusu cəmiyyətin bütün təbəqələrində, hər yaşdan insanda görülə bilər. Cəmiyyətdə görülmə nisbəti isə DSM-IV-ə görə 6,2%-dir. Cinsiyyət bölgüsündə isə kişilərdə qadınlara nisbətən daha çox rast gəlinir.
Narsistik Şəxsiyyət Pozuntusu Niyə Baş Verir?
Narsistliyin tam olaraq nədən yarandığı bilinməsə də, bunun ətraf mühit, genetika və neyrobiologiya ilə əlaqəli olduğu düşünülür. Uşağın ətrafında yaşadığı təcrübələr, ailəsi ilə olan münasibətləri, davamlı olaraq təriflənmək ya da tənqid edilmək, ailə keçmişində genetik olaraq şəxsiyyət pozuntusunun olması kimi amillərin narsistliyin yaranmasında təsirli olduğu güman edilir.
- Ailə və ya ətrafın manipulyativ davranışlara sövq etməsi
- Yaxşı və pis davranışlar qarşılığında tərif və tənqidlə böyümək
- Uşaqlıqda zorakılıq və istismara məruz qalmaq
- Valideynlərin böyümə çağındakı uşaqdan həddindən artıq böyük gözləntilərinin olması
- Həddindən artıq əzizlənərək böyümək
- Realist geribildirişlər əvəzinə davamlı olaraq qeyri-real təriflər eşitmək
Narsistik Şəxsiyyət Pozuntusunun Əlamətləri Nələrdir?
Narsist insanlar özlərini bənzərsiz hesab edir, heyranlığa ehtiyac duyur, başqalarından üstün olduqlarını düşünür və empati hissindən məhrumdurlar. Narsist insanların ən çox istifadə etdiyi üsul sizi təkləşdirməkdir. Sizi gücsüzləşdirir və zamanla özünüzü ona məhkum hiss edirsiniz. Həddindən artıq özünəgüvənli, tərifi sevən, manipulyasiya edən, daim haqlı çıxan, haqqının yeyilməsini sevməyən, amma başqalarının haqqını yeyən insanlardır.
Narsistik şəxsiyyət pozuntusu olan şəxslərin xüsusiyyətləri bunlardır:
- Özünü digər insanlardan üstün görmək
- Manipulyativ davranışlar sərgiləmək
- Digər fərdləri öz mənfəəti üçün istifadə etmək
- Özü ilə eyni statusa sahib insanlarla dostluq etmək istəyi
- Öz bacarıqlarını və uğurlarını şişirtmək
- Daim haqlı çıxacağı şəraitlər yaratmağa çalışmaq
- Davamlı tərif və diqqət gözləmək
- Digər insanları özündən daha istedadsız, daha uğursuz, daha az ağıllı və daha az gözəl hesab etmək
- İnsanların ona xidmət etməli olduğunu düşünmək
- Cəmiyyət içində xüsusi rəftara layiq olduğunu düşünmək
- Başqaları üzərindən var olmaq düşüncəsi
- Uşaqlıqda dəyərsizlik və sevgisizlik yaşamış olmaq
- Özünəgüvənli görünsə də, əslində elə olmamaq və bunun başqaları tərəfindən görülməsindən qorxmaq
Oxunma:
Kataqoriya:Bloq
Rəy Yaz